تاریخچه پست در ایران

در مقاله تاریخچه پست در دنیا اشاره کردیم که یکی از قدیمی ترین سرویس های پست رله (ایستگاهی) در ایران در زمان پادشاهی کوروش هخامنشی و امپراطوری پارس راه اندازی شد. این سرویس عبارت بود از تحویل یک نامه یا بسته پستی از یک نقطه به نقطه دیگر  و سپس ادامه مسیر از این نقطه به مرکز بعدی تا رسیدن به مقصد.
در این طرح، سوارکاران در ایستگاههایی با فاصله زیاد از هم مستقر بودندتا بسته و امانت از ایستگاه قبلی به دست آنها برسد و به محض تحویل گرفتن بسته به سوی ایستگاه بعدی حرکت میکردند. فواصل ایستگاهها از یکدیگر تقریبا یک روز و سوارکار شبانروز بی وقفه بین دو ایستگاه در حرکت بود.

این روند برای قرنها ادامه پیدا کرد تا اینکه امیرکبیر در اولین سالهای صدارت خود در کنار سایر اصلاحات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی که بنا نهاد در ساختار پست کشور نیز تغییراتی اعمال کرد.
امیرکبیر برای ایجاد دفاتر پستی و چاپارخانه به شیوه نوین دستوراتی صادر کرد.
خدمات پست کشور شکل منظم تری به خود گرفت و این خدمات در دسترس عموم قرار گرفت.

آغاز فعالیت وزارت پست و تلگراف

با ظهور تلگراف در ایران وزارت پست و تلگراف تشکیل شد.
در سال 1290 که ناصرالدین شاه به اروپا سفر کرددر بازگشت، یک کارمند عالیرتبه اتریشی به نام “گوستاوریه” را به کمک گرفت تا نظام سازمانی جدیدی را برای پست تنظیم  و برای آن مقررات جدیدی وضع نماید.
تلاشهای این شخص سبب شد که ایران در سال 1877 میلادی به عضویت اتحادیه جهانی پست پذیرفته شود.

در سال 1927 ناصرالدین شاه دستور تبدیل اداره پست به وزارت پست را صادر و اداره آن را به میرزا علی خان امین الملک سپرد.
او برای کارمندان پست، حقوق و ساعت کاری و شرایط بازنشستگی مشخصی تعیین کرد. اهمیت و جایگاه اداره پست در زمان امین الملک به لحاظ اجتماعی در این دوره به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرد.

فعالیت پست در دوره پهلوی

در سال 1308 خورشیدی، با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت در اوایل دوره پهلوی، با افزایش راههای شوسه و نیز امکانات حمل و نقل و خودرویی خدمات پستی باز هم رونق بیشتری گرفت و به مرور شرکت های پستی خصوصی متولد شدند.

تغییرات پست پس از انقلاب اسلامی

در آبان 1366 شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، رسما متولد شد و تاسیس آن به تصویب مجلس شورای اسلامی وقت رسید.
در سه دهه اخیر هر چند موضوع نامه نگاری به سبک و شیوه سنتی آن به مرور کمرنگ و در نهایت از فرهنگ روزمره مردم خارج شده است،اما به لطف ظهور و بروز اینترنت و متعاقب آن فعالیت فروشگاههای آنلاین، تنوع و کیفیت خدمات پستی و دفاتر و شرکت های ارائه دهنده خدمات پستی گسترش فوق العاده ای پیدا کرده است.
تنوع در تولید انواع کارتن های پستی، پاکت های پستی و سایر محصولات مورد استفاده در صنایع بسته بندی معلول همین تنوع مصرف کنندگان و مخاطبین محصولات پستی و در کل پیشرفت صنایع بسته بندی است.